The Matrix (filmreeks)

      

Algemeen

The Matrix is een filmfranchise die werd bedacht, geschreven en geregisseerd door de Wachowski's. (Destijds nog twee broers. Beiden zijn transgender en gaan nu door het leven als Lana en Lilly Wachowski.)

Het verhaal gaat over de hacker Neo, die op een dag ontdekt dat hij in een virtuele schijnwereld leeft. In werkelijkheid blijkt een groot deel van de mensheid te zijn uitgeroeid door een geavanceerde kunstmatige intelligentie. De aarde is veranderd in een post-apocalyptisch landschap. De enige overlevenden worden gevangen gehouden in The Matrix, waar ze nietsvermoedend hun leven leiden. Slechts een handjevol mensen kent de waarheid. Samen gaan deze laatste ‘vrije’ mensen de strijd aan met de machines. Het verhaal leunt zwaar op allerlei filosofische en religieuze motieven.

De eerste Matrix film werd uitgebracht in 1999. Het publiek was meteen enthousiast. De visuele stijl - die werd geïnspireerd door Japanse anime - is verbluffend. Originele camerastandpunten, schitterende decors en vernieuwende martial arts maakten The Matrix tot een visueel spektakel. De special effects uit deze film werden hierna zo populair dat een tijdlang bijna iedere actiefilm dezelfde stijl- en filmtechnieken probeerde te imiteren.

Later werden nog diverse vervolgfilms gemaakt. Deze waren weliswaar nog even spectaculair als hun voorganger, maar werden door het publiek toch minder enthousiast ontvangen.

Films

Inhoud

De hacker Thomas A. Anderson heeft overdag een saai kantoorbaantje. In zijn vrije tijd is hij onder het pseudoniem Neo op zoek naar ene Morpheus. Wat hij niet weet is dat deze Morpheus ook naar hem op zoek is.

De wereld waarin Neo leeft blijkt namelijk niet echt te zijn. Om de waarheid hierover te ontdekken moet hij zich aansluiten bij Morpheus. Een pad dat hij wellicht niet had willen nemen, want het blijkt dat Neo is onderworpen aan de macht van geavanceerde machines die een schijnwereld hebben gecreëerd.

Morpheus en zijn aanhangers geloven dat Neo de uitverkorene is die de mensheid kan redden van de onderdrukking van de machines.

Opmerkingen

Het Bijbelse thema van de uitverkorene, die de onderworpen mensheid moet redden van de ondergang, speelt een centrale rol en wordt voorzien van een filosofisch laagje. Neo zelf is een anagram van de "one", oftwel: de ene, de uitverkorene.

Dit gegeven, in combinatie met de prachtige visuele stijl, maakt The Matrix tot één van de beste SF films ooit. Je moet deze film echter los zien van alle vervolgdelen, die (hoe vermakelijk ze ook zijn) met terugwerkende kracht deel één onderuit halen.

  • Regie & script: Larry & Andy Wachowski
  • Première: 31 maart 1999 (USA)
  • Duur: 136 minuten
  • www.imdb.com

Inhoud

Er is ongeveer een half jaar verstreken sinds Neo werd bevrijd uit de Matrix. Inmiddels heeft hij ook veel anderen uit de Matrix kunnen bevrijden. Zion, de enige overgebleven mensenstad, blijft hierdoor groeien en vormt voor de machines een steeds grotere bedreiging. De machines zetten alles op alles om Zion zo snel mogelijk te lokaliseren en te vernietigen.

Morpheus gelooft heilig dat Neo de uitverkorene is die de mensheid kan redden, maar niet iedereen is hier zo zeker van. Het orakel moet geraadpleegd worden. Niets is wat het lijkt en een allesbeslissende strijd is op komst.

Opmerkingen

De Wachowski's hadden altijd al een drieluik in hun hoofd. Na het enorme succes van The Matrix werd er dan ook al snel groen licht gegeven voor de productie van twee vervolgdelen. Het bleek het handigst om deze beide films direct achter elkaar op te nemen. In totaal duurden de opnames hierdoor zo'n 18 maanden.

Dit tweede deel ziet er in zijn totaliteit prachtig uit. Het aantal gevechtsscènes is ten opzichte van deel één behoorlijk uitgebreid en liefhebbers van Martial-arts komen hier flink aan hun trekken. Ook zien we voor het eerst de mensenstad Zion, die bijzonder fraai in beeld is gebracht.

Het verhaal is echter minder geslaagd. Het vele gefilosofeer maakt de film onnodig ingewikkeld. Ook haalt men met terugwerkende kracht het verhaal van deel één onderuit, omdat er een aantal zaken toch anders blijken te zijn dan in de eerste film werd gesuggereerd. Kortom: een zeer vermakelijke film, maar deel twee heeft niet meer de kracht en originaliteit van The Matrix.

  • Regie & script: Larry & Andy Wachowski
  • Première: 7 mei 2003 (USA)
  • Duur: 138 minuten
  • www.imdb.com

Inhoud

Neo zit gevangen tussen de echte wereld en de Matrix-wereld, in een programma van The Merovingian. Morpheus en Trinity proberen Neo te bevrijden.

Ondertussen heeft de machinewereld een aanval gepland op Zion. Duizenden Sentinals worden eropuit gestuurd om de laatst overgebleven mensenstad te vernietigen. Alle mogelijke middelen worden ingezet om Zion te verdedigen.

Neo gaat naar de machinestad in een poging de aanval te verhinderen. De oorlog om het bestaan van de mensheid is begonnen.

Opmerkingen

Je zou kunnen zeggen dat deel één van de Matrix over geboorte, deel twee over leven en deel drie over dood gaat. Speelde de tweede film zich nog voornamelijk af in de Matrix, dit deel focust zich meer op de echte wereld. The Matrix Revolutions zorgt voor een afgesloten geheel en is eigenlijk niet los te zien van The Matrix Reloaded. De film bouwt mooi op naar de inval in Zion en het eindgevecht tussen Neo en Agent Smith.

Toch is dit deel zeker niet de beste uit de reeks. Het vernieuwende is er inmiddels af en het filosofische aspect is in deel twee en drie minder goed uitgewerkt (of eigenlijk onnodig gecompliceerd gemaakt). Desondanks is het nog steeds een vermakelijke film, die wederom bijzonder fraai en spectaculair in beeld is gebracht.

  • Regie & script: Larry & Andy Wachowski
  • Première: 27 oktober 2003 (USA)
  • Duur: 129 minuten
  • www.imdb.com

Inhoud

The Animatrix omvat een verzameling van negen korte anime films, die zich allen afspelen in het Matrix universum. (De totale duur is ongeveer 101 minuten.) De scripts werden gedeeltelijk door de Wachowski's zelf geschreven, de regie was in handen van bekende anime regisseurs.

In de verhalen worden meer informatie en achtergronden gegeven over de gebeurtenissen uit de bioscoopfilms. Zo komen we onder andere te weten hoe het ooit tot de allereerste oorlog tussen de mensen en de machines kwam.

Opmerking

In 2003 werd The Animatrix exclusief op dvd uitgebracht.

Inhoud

Het verhaal speelt vele jaren na de vorige films. Thomas A. Anderson - alias Neo - is wederom gevangen in de wereld van de Matrix, maar hij is zich hiervan niet bewust. Totdat een nieuwe incarnatie van Morpheus opduikt om Neo duidelijk te maken dat de realiteit waarin hij leeft niet echt is.

Opmerkingen

Oorspronkelijk lieten de Wachowski's weten geen interesse meer te hebben om ooit nog een Matrix film te maken. Later kwam Lana Wachowski hier echter op terug. In 2019 werd namelijk officieel bekend gemaakt dat er toch een vierde bioscoopfilm zou worden gemaakt. Hoofdrolspelers Keanu Reeves (Neo) en Carrie-Anne Moss (Trinity) keren beiden terug in hun oude rollen. Alleen Laurence Fishburne (Morpheus) is dit keer vervangen door een nieuwe acteur, Yahya Abdul-Mateen.

  • Regie & script: Lana Wachowski
  • Première: 22 december 2021 (USA)
  • Duur: 148 minuten
  • www.imdb.com

Verzamelboxen

Alle films zijn met Nederlandse ondertitels verkrijgbaar op dvd, Blu-ray en 4K Ultra HD Blu-ray.

Links